Pegai Kalesi’nde yüzey araştırması tamam; Bizans tarihine ışık tutacak

ÇANAKKALE’nin Biga ilçesindeki ‘Priapos Antik Kenti’ olarak da bilinen Pegai Kalesi’nde, arkeolojik yüzey araştırmaları tamamlandı. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Öğretim Üyesi Doç. Dr. Oğuz Koçyiğit, “Pegai Kalesi’ndeki yerleşim yeri açığa çıkmayı bekliyor. Bugün toprak altındaki birçok kalıntı kazıldığı vakit gün yüzüne çıkacak. Bölgenin Bizans tarihine, arkeolojisine ait kıymetli bilgiler verecek” dedi.

Çanakkale’nin kuzey kıyılarında yer alan Pegai Kalesi’nde; Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün müsaadeleri ile ÇOMÜ Öğretim Üyesi Doç. Dr. Oğuz Koçyiğit başkanlığındaki 8 kişilik ekip tarafından 2021’de başlanılan arkeolojik yüzey araştırmaları, ekimde tamamlandı. Çağdaş yer altı görüntüleme teknikleri ile jeofizik çalışmalar sonucu Pegai Kalesi’ndeki yerleşime ilişkin değerli izlere rastlanıldı. Koçyiğit, tespit edilenlerin Bizans kültürüne, hayatına ve sanatına ilişkin kıymetli buluntular olduğunu söyleyerek Pegai Kalesi’nde birçok değerli yapıya sahip olduğunu düşündükleri yerleşiminin bugün için toprak altında olduğunu lakin bunların bir an evvel gün yüzüne çıkarılması gerektiğini vurguladı.

‘TESPİT ETTİĞİMİZ BULUNTULAR İLGİNÇ’Kalede 2 yıllık yüzey araştırması gerçekleştirdiklerini söyleyen Doç. Dr. Oğuz Koçyiğit, “Çok iştirakli bir araştırmaydı. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi’nden arkeoloji, sanat tarihi, jeofizik ve harita mühendisliği yanında onarım kısımlarından değişik alanlardaki çok sayıda uzmanın iştirak sağladığı bir çalışma oldu. 2 yıl boyunca gerçekleştirdiğimiz bu çalışmalarda Pegai Kalesi’nin haritalandırılmasından, ayakta kalmayı başaran kalıntıların belgelenmesine ve sonrasında bilhassa bu yıl içerisinde yaptığımız jeofizik çalışmalarıyla birlikte yer altında kalan alanların tespitine yönelik kıymetli sonuçlara ulaştık. Bu sonuçlar bir epey değişik. Zira Pegai Kalesi’nde sivil ve kamusal yapılara ilişkin olabilecek birtakım kalıntılar olduğu anlaşılıyor. Bunlarla ilgili çalışmalarımız devam ediyor” dedi. ‘SURLAR VE KULELERDEKİ TAHRİBAT HAD SAFHADA’Kaybolmaya yüz tutmuş kültürel mirasın, kıymetli Bizans kalesinin nasıl kurtarılabileceğiyle ilgili tahlil teklifleri sunmak için de çalıştıklarını söyleyen Koçyiğit, şunları kaydetti: “Bizim öncelikli hedeflerimizden biri de Pegai Kalesi’ndeki tahribatı belgelemek ve bu tahribatın önüne geçmek için tahlil teklifleri sunmaktı. Bununla ilgili görüş ve tekliflerimizi raporlaştırarak ilgili kurumlara sunduk. Umarız, bu görüş ve tekliflerimiz dahilinde Pegai Kalesi’nde onarım çalışmaları başlayacak ve kapsamlı araştırmalar yapılacaktır. Böylelikle bu kıymetli kale ile ilgili daha somut buluntular, datalar ortaya çıkacak. Bunlar ortasında mimari buluntular başı çekiyor. Bunun haricinde çeşitli Bizans kültürüne, hayatına ve sanatına ilişkin buluntuların ve arkeolojik kazıların ortaya çıkacağından eminiz. Yaklaşık 12 metreye yaklaşan kuleleriyle ve epeyce sağlam inşa edilmiş surlarıyla görkemli bir Orta Çağ- Bizans Kalesi. Lakin bu kale maalesef her geçen gün yitip gitmekte. Surlar ve kulelerdeki tahribat had safhada. Bu tahribatın nedenleri ortasında iklim ve hava koşullarına bağlı olarak bozulma, çözülme üzere doğal etkenler de var insan kaynaklı dış etkenler de var. Biz bunlarla ilgili kapsamlı bir çalışma gerçekleştirdik. Umarız en kısa vakitte gerekli önlemler tedbirler alınır. Bu değerli, günümüze kadar ulaşmayı başarmış olan Bizans Kalesi, gelecek nesillere ulaşmayı başarır.”Yüzey altında arkeofizik formüllerle tespit edilen kalıntıların ortaya çıkarılmasıyla ilgili Pegai Kalesi’nde sistemli ve bilimsel arkeolojik çalışma gerçekleştirilmesi gerektiğini vurgulayan Koçyiğit, “Bununla ilgili bakanlığımızın ilgili kurumlarına raporlarımızı sunduk. Umuyorum yakın vakitte hafriyat çalışmalarıyla hem kalenin onarımı ve tamiri hem de kale içerisinde gerçekleştirilecek olan kazılarla ilgili gerekli planlama yapılacak. Pegai Kalesi’nin bulunduğu alanda, surlardan içeriye girdiğinizde büyük bir Orta Çağ yerleşimi sizi karşılıyor. Sistemli ve bilimsel hafriyatlar yapılmaya başlandığında Pegai Kalesi ile ilgili gerek kamusal, dini ve askeri gerekse sivil yapılara ait değerli kalıntıların ortaya çıkacağını biliyoruz” dedi.Pegai Kalesi’ndeki yerleşim yerinin açığa çıkmayı beklediğini lisana getiren Doç. Dr. Koçyiğit, “Bugün toprak altındaki birçok kalıntı kazıldığı vakit gün yüzüne çıkacak. Bölgenin Bizans tarihine, arkeolojisine ait kıymetli bilgiler verecek. Bu çeşit arkeolojik yerlerin kurtarılması, geleceğe aktarılması kıymetli. Bu tıp alanlar tıpkı vakitte bölge iktisadına katkı sunan ögeler. Burada çalışmalar yapılması, muhafazaya yönelik birtakım çalışmaların gerçekleştirilmesi, önlemlerin alınması bölgedeki kültürel mirasın kıymetlendirilmesi hem Karabiga’ya katkı sunacak hem de etrafın başta turizm, eğitim, kültür ve sanat açısından gelişmesine değerli kazanımlar sunacaktır” diye konuştu.